Wiadomości
Centrum im. Adama Smitha sporządziło opinię, która zajmuje się tylko jednym z aspektów leczenia chorób nowotworowych w Polsce. Punktem wyjścia jest problem z refundacją przez Narodowy Fundusz Zdrowia produktów leczniczych stosowanych w terapiach onkologicznych. Zgodnie z nowymi przepisami wprowadzonymi przez NFZ refundacja nie obejmie tych leków przeciw nowotworom, w których zawarta w medykamencie substancja czynna jest wg NFZ wyższa niż 110% średniego kosztu ich rozliczenia na terenie kraju. Metoda obliczania tego kosztu przez NFZ jest oparta na niejasnych i nieujawnionych metodach oraz problematycznej wiarygodności statystyki publicznej dotyczącej usług zdrowotnych, będącej punktem wyjścia do obliczeń.
Aktualne brzmienie przepisów zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w zakresie kontroli kosztów rozliczania substancji czynnej leków o więcej niż 10% jest niezgodne z porządkiem prawnym w Polsce oraz ma destrukcyjny wpływ na praktykę funkcjonowania szpitali w naszym kraju.
Znowelizowane prawo o zamówieniach publicznych wyraźnie stwierdza, że cena nie powinna być głównym wyznacznikiem udzielenia zamówienia publicznego, w tym również na dostawę leków. Narodowy Fundusz Zdrowia nie podporządkował się tej istotnej nowelizacji przepisów dotyczących także zamówień leków przeciw nowotworom.
Prawo w Polsce nie przewiduje wśród kompetencji Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia uprawnienia do kształtowania cen maksymalnych leków kupowanych przez szpitale w ramach organizowanych przetargów, a tym samym nie posiada on delegacji ustawowej do wydawania zarządzeń ustanawiających ceny maksymalne.
Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia nie został upoważniony ustawowo do wydawania zarządzeń mających na celu określenie górnej granicy wysokości konkretnych leków lub ich substancji czynnych/cząsteczek. Ta sama uwaga odnosi się do dyrektora oddziału NFZ.
W konsekwencji, działanie polegające na manewrowaniu w istocie wysokością finansowania przez NFZ substancji stosowanych w programach lekowych i w chemioterapii, oparte na wyliczeniach dokonywanych na podstawie nieujawnianych danych, należy uznać za działanie wykraczające poza delegację ustawową przyznaną Prezesowi Narodowego Funduszu Zdrowia i poszczególnym dyrektorom oddziałów NFZ, a zatem nieposiadające podstawy prawnej.
Dane zawarte w SMPT (elektronicznym systemie monitorowania programów lekowych) nie są dostępne dla szpitali. Przy jednoczesnym braku upublicznienia jakichkolwiek wytycznych, którymi miałby się kierować dyrektor danego oddziału NFZ przy korygowaniu wysokości finansowania, niemożliwe jest chociażby wtórne oszacowanie, jak działa stosowany przez NFZ model wyceny.
Cena nie powinna być głównym wyznacznikiem udzielenia zamówienia publicznego na dostawę leków, czego najwyraźniej nie podziela NFZ.
Rekomendowanym działaniem jest zmiana obowiązujących przepisów poprzez przynajmniej wprowadzenie mechanizmu umożliwiającego udostępnienie zarówno szpitalom, jak i firmom farmaceutycznym danych z postępowań o udzielenie zamówień oraz wprowadzenie mechanizmu uwzględniającego zmiany cen na rynku.