Wiadomości
Konferencja „Otwieramy polską naukę” miała na celu zachęcenie polskich naukowców do aktywniejszego włączenia się w międzynarodowy obieg naukowy. Pierwsze podsumowania udziału w programie Horyzont 2020 pokazują, że Polscy naukowcy nie korzystają jeszcze w pełni z tego źródła finansowania badań.
Podczas konferencji szczególny nacisk położono na aktywniejsze uczestnictwo Polaków w programie Horyzont 2020 i wdrożenie planów dotyczących tzw. Open Access. Uczestnicy poznali możliwości, jakie niesie szeroki dostęp do wyników prac badawczych i zaangażowanie w międzynarodowe projekty finansowane ze środków UE.
Minister nauki i szkolnictwa wyższego, prof. Lena Kolarska-Bobińska, przedstawiła działania MNiSW na rzecz szerszego udziału Polaków w międzynarodowych programach: – Zbudowaliśmy koalicję państw na rzecz zmiany sposobu wynagradzania naukowców w Horyzoncie; stworzyliśmy programy Granty na Granty i Premia na Horyzoncie, przyznające premie naukowcom ubiegającym się o finansowanie; udział w Horyzoncie 2020 jest istotny przy przyznawaniu oceny parametrycznej jednostkom naukowym – powiedziała prof. Kolarska-Bobińska.
Pierwsza część spotkania dotyczyła wdrażania tego największego unijnego programu finansowania badań i innowacji na poziomie europejskim i polskim, a także wynikom ankiet monitoringowych „Paktu dla Horyzontu”. Przedstawiciele Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu SWPS oraz Narodowego Centrum Badań Jądrowych zaprezentowali najlepsze praktyki w zakresie wdrażania Europejskiej Karty Praw Naukowca, systemu ewaluacji naukowców i aplikacji naukowców do Horyzontu 2020.
W ramach tej części spotkania zaprezentowane zostały sposoby i obszary synergii pomiędzy działaniami finansowanymi w ramach Horyzontu 2020 oraz funduszy strukturalnych, a także sposoby poszerzania udziału w Horyzoncie, jak programy Teaming, Twinning i ERA Chairs.
Horyzont 2020 to największy w historii Unii Europejskiej program finansowania badań naukowych. Jego budżet w latach 2014-2020 wynosi prawie 80 mld euro. MNiSW w podpisanym przed ponad 350 jednostek naukowych „Pakcie dla Horyzontu 2020” zaproponowało wspólne działanie na rzecz programu.
Druga część obrad poświęcono planom Ministerstwa dotyczącym tzw. „otwartej nauki”. Przedstawione zostały najważniejsze korzyści płynące z otwierania nauki dla gospodarki i społeczeństwa. Doświadczeni naukowcy z polskich uczelni i instytutów badawczych podzielili się stosowanymi przez siebie sposobami wykorzystywania otwartych danych w różnych dyscyplinach naukowych.
– Otwarty dostęp do danych umożliwił szybki rozwój genetyki, biologii i medycyny molekularnej, badań nad mózgiem, usług opartych na danych satelitarnych. Gromadzenie i analiza dużych danych umożliwia oszczędności w rolnictwie, ochronie środowiska, zapobieganiu powodziom i innym katastrofom, produkowaniu energii ze źródeł odnawialnych, sterowaniu ruchem samolotów czy pociągów przewożących towary w globalnej skali, analizie zagrożeń epidemiologicznych. Skupienie nauki wokół repozytoriów i analizy dużych danych to nowa droga do rozwiązywania naprawdę złożonych problemów o wielkim znaczeniu społecznym – mówi podsekretarz stanu w MNiSW, prof. Włodzisław Duch, podkreślając wagę zagadnienia dla rozwoju kraju.
W lipcu MNiSW przyjęło program Otwartego Dostępu. W dokumencie „Kierunki rozwoju otwartego dostępu do treści naukowych w Polsce” znalazły się m.in. plany utworzenia otwartych repozytoriów, cyfrowych bibliotek i bezpłatnych czasopism i publikacji naukowych. Program zawiera propozycje zaleceń w zakresie otwartego dostępu (OD) do publikacji naukowych, zarówno dla MNiSW, jak i instytucji finansujących badania, jednostek naukowych oraz uczelni. Program Otwartego Dostępu jest też odpowiedzią na zalecenie Komisji Europejskiej z 2012 r. w sprawie dostępu do informacji naukowej i jej ochrony. Wprowadzanie OD będzie się wiązać ze zwiększeniem nakładów na informatyzację nauki ze środków budżetowych oraz unijnych.
Więcej informacji o programie Horyzont 2020 na stronie MNiSW: www.nauka.gov.pl/horyzont-2020/.
źródło: MNiSW