Wiadomości
Jedno z naszych pytań dotyczyło różnych limitów dla leków o tej samej substancji czynnej, dawce i ilości np. tabletek. Gdyby limit był ten sam, to pacjent decydowałby, jakiego producenta lek kupi. NFZ w każdym przypadku refundowałby taką samą kwotę, niezależnie czy lekarz przepisze lek najtańszy czy najdroższy. Przykłady takiej "anomalii" cenowej: Metformax 0,5 x 30 tabl. (Teva): cena det. = 4,77, limit = 4,1; Metformin 0,5 x 30 (Bluefish): c=3,58, l= 3,58; Metformina 0,5 x 30 tabl. (Galena) c=4,15, l=4,15.
MZ przypomina w odpowiedzi, że kryteria tworzenia poziomów odpłatności i grup limitowych zostały określone w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków. Zgodnie z art. 14 ust 4 ww. ustawy, w przypadku refundowanych leków dostępnych w aptece na receptę "podstawę limitu w danej grupie limitowej leków stanowi najwyższa spośród najniższych cen hurtowych za DDD (dobową dawkę) leku, który dopełnia 15% obrotu ilościowego, liczonego według DDD, zrealizowanego w tej grupie limitowej w miesiącu poprzedzającym o 3 miesiące ogłoszenie obwieszczenia (…)".
Natomiast zgodnie z art. 15 ust 6, "jeżeli cena detaliczna jest niższa niż limit finansowania, limit finansowania ulega obniżeniu do wysokości ceny detalicznej tego leku (…)". Wskazane różne wysokości limitu finansowania dla tej samej substancji czynnej wynikają wprost z zapisów art. 15 ust. 6 ustawy o refundacji.
Leki generyczne
Pytaliśmy również, dlaczego na listy leków refundowanych wprowadza się taką dużą ilość generyków (przykład statyn - np. Atorwastatyna 21, Tamsulosin 19, Clopidogrel 16? Z list tych niejednokrotnie wyrzucano natomiast leki oryginalne (sortis, singulair itd).
Resort zdrowia zaznacza, że w przypadku leków, które posiadają refundowany odpowiednik, obowiązujące przepisy prawne (w tym ustawa o refundacji) nie nakładają na ministra zdrowia obowiązku limitowania ilości odpowiedników, zawierających tę samą substancję czynną.
Rzecznik MZ wskazuje, że wśród kryteriów branych pod uwagę przez ministra zdrowia przy wydawaniu decyzji o objęciu refundacją, zgodnie z art. 13 ustawy o refundacji, wymienione są: stosunek kosztów do uzyskiwanych efektów zdrowotnych dotychczas refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych, w porównaniu z wnioskowanym, a także konkurencyjność cenowa oraz wpływ na wydatki podmiotu zobowiązanego do finansowania świadczeń ze środków publicznych i świadczeniobiorców.
Zaznacza, że - mając to na uwadze - należy wskazać, że duża liczba odpowiedników referencyjnego leku wpływa pozytywnie, poprzez konkurencję cenową, zarówno na odpłatność pacjenta, jak i na wydatkowanie środków płatnika zobowiązanego do finansowania świadczeń gwarantowanych. Obecnie średnia (ważona obrotem) dopłata pacjenta do 1 opakowania leku refundowanego w ramach listy aptecznej wynosi ok. 8,60 zł, natomiast przed wejściem w życie ustawy refundacyjnej średnia dopłata pacjenta wynosiła 9,30 zł. Natomiast gdyby każdy pacjent kupował najtańszy produkt z danej grupy limitowej, średnia dopłata pacjenta nie byłaby wyższa niż 4 zł.
Resort przekonuje, że szerokie stosowanie leków generycznych i promowanie wiedzy o równoważności leków zawierających te same substancje czynne jest najprostszym, a zarazem najbardziej efektywnym sposobem na poprawę dostępności terapii lekowych, a także obniżenie wydatków na leki. Jakiekolwiek ograniczenia prawne wprowadzające limity ilości dostępnych odpowiedników danego leku uniemożliwiłyby konkurencję cenową pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi, co wiązałoby się ze wzrostem odpłatności pacjenta i zmniejszeniem dostępu do świadczeń gwarantowanych, którymi są leki refundowane w ramach tzw. listy aptecznej.
Zmiany na listach refundacyjnych
Zapytaliśmy Ministerstwo Zdrowia, czy planuje wprowadzenie kryteriów geografii i demografii w rozmieszczeniu nowo otwieranych aptek lub ideę "apteki dla aptekarza lub grupy aptekarzy", wzorując się na przykład na modelu aptekarstwa w Niemczech lub na Węgrzech.
Z odpowiedzi resortu wynika, że nie ma takich planów zarówno w jednym, jak i w drugim zakresie.
Na pytanie o szansę na zmianę w częstotliwości wprowadzania zmian na listach leków refundowanych, np. nowelizowanie listy dwa razy w roku (ewentualne nowe leki wymagające szybkiego wprowadzenia wchodziłyby obwieszczeniami uzupełniającymi) MZ wskazuje, że zgodnie z art. 37 ustawy o refundacji minister właściwy do spraw zdrowia ogłasza, w drodze obwieszczenia, wykazy refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych, w stosunku do których wydano ostateczne decyzje administracyjne o objęciu refundacją albo ostateczne decyzje zmieniające. Obwieszczenia te są ogłaszane raz na 2 miesiące w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia.
Ustawa o refundacji nakłada również na ministra zdrowia obowiązek rozpatrzenia wniosków składanych przez podmioty odpowiedzialne w określonym terminie.
Zgodnie z art. 31 ustawy wniosek o objęcie refundacją i ustalenie urzędowej ceny zbytu leku (albo wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczący tego wniosku) rozpatruje się w terminie 180 dni, wniosek o podwyższenie urzędowej ceny zbytu leku objętego refundacją albo wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczący tego wniosku rozpatruje się w terminie 90 dni, wniosek o ustalenie albo zmianę urzędowej ceny zbytu leku, stosowanego w ramach udzielania świadczeń gwarantowanych, innych niż lek dostępny w aptece na receptę, w ramach programu lekowego lub w chemioterapii, albo wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczący tego wniosku rozpatruje się w terminie 90 dni, wniosek o obniżenie urzędowej ceny zbytu leku objętego refundacją, albo wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczący tego wniosku rozpatruje się w terminie 30 dni.
Wyższa dopłata, mniejsza dostępność
MZ wyjaśnia, że ponieważ podmioty odpowiedzialne składają do ministra zdrowia wnioski w różnych terminach, a czas rozpatrywania wniosków jest zróżnicowany (wynosi od 30 do 180 dni), zmiana częstotliwości wydawania obwieszczeń ministra zdrowia (np. co 6 miesięcy) skutkowałaby nie tylko opóźnieniami w przypadku obejmowania refundacją nowych leków, ale także uniemożliwiałaby sprawne przeprowadzenie procedury obniżenia urzędowej ceny zbytu leku na wniosek podmiotu odpowiedzialnego, co przełożyłoby się na wydłużenie czasu obowiązywania wyższej dopłaty pacjenta oraz na ograniczenie dostępności leków refundowanych.
Resort przekonuje, że ustawa o refundacji została wprowadzona z myślą o systematycznej poprawie dostępu pacjentów do leków poprzez obniżanie ich ceny detalicznej - z czego odnoszą korzyść przede wszystkim pacjenci, którzy wydają mniej pieniędzy na leki i zyskują dostęp do nowych, wcześniej nierefundowanych technologii lekowych.
Zapytaliśmy ponadto, czy rozważane jest wprowadzenie wynagrodzenia dla aptekarzy pełniących nocne i świąteczne dyżury w aptekach oraz zmiany w prawie dotyczące zakazu sprzedaży swoich leków w przypadku likwidacji innej aptece.
MZ odpowiada, że w obu przypadkach rozważana jest modyfikacja przepisów.
Źródło: rynekzdrowia.pl