Wiadomości

Jan 1, 2015
Obecnie około trzydzieści procent pacjentów z depresją wymagającą leczenia szpitalnego nie reaguje na dostępne terapie.
Ta sytuacja wskazuje więc na potrzebę poszukiwania nowych, bardziej efektywnych strategii terapeutycznych. W działania te wpisuje się praca prof. Nagele i jego zespołu, opisująca możliwość użycia gazu rozweselającego jako leku zmniejszającego objawy wymagającej hospitalizacji depresji dużej.

Uczestnikami badania prof. Nagele zostali pacjenci z depresją oporną na leczenie (niepowodzenie terapii przy użyciu dwóch leków antydepresyjnych), kryterium włączenia pacjentów było także postawione wcześniej rozpoznanie dużej depresji. Pacjenci otrzymali leczenie pięćdziesięcioprocentową mieszaniną podtlenku azotu z tlenem, grupa kontrolna była leczona przy użyciu placebo, czyli pięćdziesięcioprocentowej mieszaniny azotu i tlenu.

Po dwóch sesjach opisanej terapii psychiatrzy przeprowadzili ocenę objawów depresji według 21-punktowej Skali Depresji Hamiltona (HDRS-21) w czasie 2 i 24 godzin oraz tygodnia od badania. Ocena psychiatryczna ujawniła, że dwie trzecie pacjentów zareagowało pozytywnie na wdrożone leczenie, a znaczącą poprawę uzyskano głównie w czasie 2 i 24 godzin od podania środka. U 15% pacjentów zaobserwowano nawet całkowitą remisję choroby rozumianą jako ustąpienie objawów depresyjnych (HDRS poniżej t punktów).

Gaz rozweselający może okazać się skutecznym środkiem w zapobieganiu samobójstwom w przebiegu ciężkiej depresji. Jest on lekiem szybko działającym, a osiągnięcie efektu w czasie 2 i 24 godzin od podania, może być kluczowe w sytuacji występowania natrętnych myśli samobójczych. Mógłby być także stosowany jako terapia tymczasowa do momentu uzyskania skuteczności konwencjonalnych metod leczniczych.

Gaz rozweselający, czyli podtlenek azotu to antagonista receptora N-metylo-D-asparaginowego (NMDA). Podtlenek azotu może zwiększać przepływ krwi w mózgu i podwyższać ciśnienie śródczaszkowe. Nie powoduje on jednak zmniejszonej kontroli oddychania, dlatego jest często używany w sedacji dentystycznej i analgezji położniczej.
Podobny mechanizm działania wykazuje także ketamina. Wywołuje ona znieczulenie dysocjacyjne, ze stanem kataleptycznym. Działa także silnie przeciwbólowo. Może zwiększać przepływ mózgowy i znacznie podwyższać układowe ciśnienie krwi. Do często występujących działań niepożądanych można zaliczyć: stan splątania, pobudzenie, halucynacje i irracjonalne zachowania. Dlatego lekiem bardziej bezpiecznym, wywołującym mniej działań niepożądanych jest podtlenek azotu.

Mechanizm przeciwdepresyjnego działania podtlenku azotu związany jest z antagonizmem wobec receptorów NMDA. Konsekwencją blokady związanego z receptorem kanału jonowego jest zwiększenie uwalniania glutaminianu, który działa z kolei na inne receptory.

Prawdopodobnie, właśnie zwiększona aktywacja receptorów glutaminianergicznych odpowiada za działanie przeciwdepresyjne.

Opisane powyżej badanie pilotażowe, znajdujące się na początku drugiej fazy klinicznej, zaprojektowane zostało by zasygnalizować skuteczność badanej substancji w małej populacji. Taki rodzaj eksperymentu medycznego nie zapewnia niezawodnej i ostatecznej oceny efektywności testowanego środka leczniczego. Tak więc, badania pilotażowe powinny być interpretowane z ostrożnością, ponieważ ich rezultaty muszą zostać potwierdzone w większych grupach pacjentów. Jednak wyniki przedstawionych badań są obiecujące i obrazują dużą aktywność przeciwdepresyjną podtlenku azotu u chorych z dużą depresją. Odkrycie to może okazać się szansą na nowe, skuteczne leczenie tysięcy pacjentów z zaburzeniami nie poddającymi się standardowej terapii i poprawę jakości ich życia.

Autorzy: Krzysztof J. Jankowski, Monika Gruszczyńska, Paula Hołub, Anna Jankowska

Źródło:
1. Peter Nagele M.D., M.Sc., Andreas Duma M.D., M.Sc., Michael Kopec
M.D., Marie Anne Gebara M.D., Alireza Parsoei M.D., Marie Walker M.D., Ph.D., Alvin Janski Ph.D, Vassilis N. Panagopoulos M.D., Pilar Cristancho M.D., J. Philip Miller A.B., Charles F. Zorumski M.D., Charles Conway M.D., Nitrous Oxide for Treatment-Resistant Major Depression: a Proof-of-Concept Trial, Biological Psychiatry, 2014, http://dx.doi.org/10.1016/j.biopsych.2014.11.016
2. Belmaker RH, Agam G (2008): Major depressive disorder. N Engl J Med. 358:55-68
3. Zarate CA, Jr., Singh JB, Carlson PJ, Brutsche NE, Ameli R, Luckenbaugh DA, et al.
(2006): A randomized trial of an N-methyl-D-aspartate antagonist in treatment-resistant major depression. Arch Gen Psychiatry. 63:856-864.
4. Onody P, Gil P, Hennequin M (2006): Safety of inhalation of a 50% nitrous oxide/oxygen premix: a prospective survey of 35 828 administrations. Drug Saf. 29:633-640
5. Zhang C, Davies MF, Guo TZ, Maze M (1999): The analgesic action of nitrous oxide is dependent on the release of norepinephrine in the dorsal horn of the spinal cord. Anesthesiology. 91:1401-1407.

źródło: medtube.pl


^ Do góry